Twee wat sullige mannen staan bovenop een bergtop. Ze geven de indruk, omgord met touwen en klimparafernalia, een fikse prestatie te hebben geleverd. Maar ze staan erbij als verbouwereerde toeristen. Het Engelse kunstenaarsduo is gortdroog in hun uitbeelding van de murw gebeukte, gelaten consument. In een video brengen ze met ijzige precisie speelgoedautootjes tot ontploffen. In een grillig ritme vliegen miniatuurautodeuren en -motorkleppen in het rond, op wat een gewone parkeerplaats lijkt. Zo komt de angst voor terrorisme in het alledaagse bestaan ineens dichtbij, getimed en kalmpjes, alsof het een ballet van destructie is. Wat groots en meeslepend zou moeten zijn, zoals een bergtop beklimmen, of wandelen op de maan, transformeren ze in hun videosketches tot extreem lullige activiteiten. Hun werk schurkt tegen het humoristische aan, maar van het soort dat best pijnlijk is. Op 11 november staat een rondleiding door de kunstenaars gepland.

Wood & Harrison (1)

In West in Den Haag - die goeie Engelse contacten hebben - hun 'Unrelated Incidents' gezien. En heel erg gelachen.
Gelachen omdat hun filmpjes zo trefzeker zijn. Wat ze treffen? Neem de twee bergbeklimmers, die je vol in het pak uit de mist rond een hoge top ziet oprijzen. Maar de mist komt uit een rookpot en de bergtop is van kunststof. Toch doen ze, met uitgestreken smoelen, heel nauwkeurig alles wat bergbeklimmers moeten doen: hijgend bovenkomen, rondkijken. En dan foto's van elkaar maken. In dezelfde ruimte wordt dit herhaald door twee ruimtevaarders die de maan betreden, ook vol in het pak. Daar staan ze dan. En je schiet in een lach die zegt wat je altijd al geweten hebt: het beklimmen van hoge bergtoppen, reizen naar de maan, het is zinloos. Volkomen zinloos. Is dit de zinloosheid die me bij het optreden van André Kuipers zo hartgrondig deed gapen?
De film heet 'Bored astronauts on the Moon' (2011). Want volgens John Wood en Paul Harrison is 'een wereld zonder een licht vleugje zwaarte totaal niet amusant'.

Wood & Harrison (2)

Door het centrum van Den Haag lopen en om je heen kijken naar de torens. Raam onder raam onder raam worden het evenzovele vraagtekens. En Wood en Harrison geven in mijn ogen heel plausibele antwoorden. Zo, dat je concludeert: 'dit had ik altijd wel gedacht'.
Achter elk raam zit een kantoorachtige kamer waarin zich een man bevindt. Met een snelle lift zakken wij kijkers door plafond na plafond en krijgen steeds nieuwe blikken in nieuwe, maar toch even grote ruimten waarin een man iets doet. Ze lijken allemaal verdacht op elkaar, in hun pantalon en overhemd. In wat ze doen zit ook veel overeenkomst. Laten we zeggen de schijn van zinloosheid. Maar wat is in een kantoor zinloos? Een ballon opblazen? Op een ijzeren systeemkast liggen, de overal identieke stoelen op rijen zetten? Soms is het donker of flitst de tl aan en uit.
Scènes op de rand van verveling en dreigend geweld, die je door de vanzelfsprekende routine waarmee ze worden volvoerd steeds weer aan het lachen maken. Maar Wood en Harrison hebben gelijk: terwijl de lift waarin je als kijker ook opgesloten zit, verdieping na verdieping afdaalt naar het binnenste der aarde weet je: hier valt niks te lachen. Al deze filmpjes zijn te krijgen op een DVD die West in voorraad heeft, ook deze, die 10x10 heet. Maandag na 22.00 in de Avonden meer.

Wood & Harrison (3)

Een kantoorman gooit proppen papier net naast een doorzichtige ijzeren prullenmand. De vloer ligt bezaaid. Het is een van de talloze korte voorstellingen in de film 10x10.
Er is een film van de maquette van een parkeerplaats met vele schaalmodellen. Af en toe ontploft er een auto en blakert zwart. Rookwolken trekken op. Je weet alleen steeds niet welke er nu aan de beurt zal zijn. Daarom blijf je kijken. Maar daarom is geen reden. Steeds voltrekt zich iets, maar je weet niet wat en wanneer. En zo zit je uren lang in een lift die verdieping na verdieping passeert. In de tentoonstellingsruimte ernaast ligt een Dinky Toy op z'n rug waarvan één wiel almaar blijft draaien.
Wat is kinderachtig, wat beantwoordt aan je diepste onvrede? Hoe ver gaan die twee hand in hand? Is het vreemd om elke avond voor het slapengaan een hoes te leggen over zowel je tv als je vogelkooi? Wood en Harrison nemen je mee naar de kleine ruimte. Er is bij hun geen verschil tussen een bergtop, een parking of een systeemplafond. Hun woord is claustrofilie.
Morgen na 22.00 in de Avonden meer.

Je moet wel een tic hebben om hoge bergtoppen te willen beklimmen, sterker nog, te willen bedwingen. Alsof de berg zou tegenstribbelen. Het enige dat tegen kan zitten is het weer. Je begint met een mooie strak blauwe lucht zonder een zuchtje wind, maar binnen een half uur kan het weer omslaan. Opeens gaat het stormen en door de sneeuw zie je niets meer. Verstoken van iedere hulp moet je in de extreme kou zien te overleven. In sommige gevallen mag je blij zijn dat je alleen maar bevroren ledematen hebt, als je maar levend terugkeert.

In 1950 reisde een Franse expeditie onder leiding van Maurice Herzog naar de Himalaya om de Annapurna (8078 meter hoog) te beklimmen. Na het bereiken van de top, eindigde de tocht dramatisch. Bij Herzog moesten alle vingers en een aantal tenen als gevolg van bevriezing worden geamputeerd. Toch had hij geen spijt van zijn tocht. Hij en zijn compagnon Louis Lachenal waren immers de eersten die een bergtop van meer dan 8000 meter hadden beklommen. Die prijs lijkt mij persoonlijk best hoog. Je kunt het inderdaad beter fingeren via een kunstwerk. Kijk eens hoe John Wood (1969, Hong Kong) en Paul Harrison (1966, Datesborn, UK) dat doen. Toch net echt? Ik mis nog de vlag, maar welke moet het worden? Die van China of die van de UK? In plaats van een landenvlag of de Europese vlag, kunnen we misschien beter een wereldvlag ontwikkelen. Dan heeft iedereen dezelfde vlag. Is dan ook iedereen gelijk, of staat de een net iets hoger dan de ander?